Over haarvaten en vertrouwen

In 2016 presenteerde SBE een ambitieuze visie: een industriecluster dat netto CO2-negatief is. Elektriciteit uit wind-op-zee en biomassa, elektrificatie van de chemie en CCU zou leiden tot processen waaraan zelfs CO2 moet worden toegevoegd. Eureka! Een heel overzichtelijk transitiepad gericht op technologische innovatie. ‘Met de kennis van nu’ wellicht ook een beetje naïef. 

Tekst: Frans Alting

Rond dezelfde tijd begon ook de roep om versnelling. Doelen werden aangescherpt, de energietransitie werd een volledig politiek dossier en nieuwe lagen van processen, systemen en programmamanagers zagen het licht. Destijds vond ik de functietitels als ‘programmamanager energietransitie’ volkomen logisch. Inmiddels weet ik beter: de vele bewegende panelen  maken de opgave veel te complex voor traditionele systemen en processen.

Energietransitie gaat over veel meer dan innovatie alleen. Energie is de basis van onze economie, van onze maatschappij. Energie is geopolitiek, is macht en natuurlijk is energie inkomen. Zo beschouwd vraagt deze transitie grote aanpassingen van alle geledingen in ons landje. Dat is ingewikkeld. Dat gaat met horten en stoten.

Op dit moment overheerst het gevoel van chaos, versterkt door de geopolitieke spanningen. Het systeem piept en kraakt, investeringen blijven uit en industriële bedrijven sluiten de deuren. De noodzakelijke verduurzaming komt niet van de grond en een belangrijk deel van ons verdienvermogen dreigt te verdwijnen. Een somber scenario voor Nederland – en in het bijzonder voor Groningen en Noord-Groningen, waar juist een ‘Nij Begun’ nodig is.  

Of we het nou willen of niet: transitie betekent ook afscheid nemen van het oude om ruimte te maken voor het nieuwe. Dat klinkt berustend, maar is het zeker niet. Integendeel: we moeten als de wiedeweerga de omstandigheden creëren voor dat nieuwe. Uit de chaos en samen op zoek naar een sterk toekomstperspectief. De regio staat wat mij betreft daarbij centraal.

Een meer decentrale aanpak, waar het verdienvermogen van het individuele bedrijf het uitgangspunt vormt. Duurzaamheid is daarbij het kader, een betaalbare duurzame energiemix de voorwaarde. Vanuit de haarvaten van het cluster moet de weg vrijgemaakt worden voor maatwerk – oplossingen voor elk bedrijf dat duurzaam wil produceren. 

Tegelijk moeten we het vestigings- en investeringsklimaat weer op orde brengen. Dat begint bij een voorspelbare vergunningverlening, duidelijke beleidskaders en doelgerichte investeringsinstrumenten. Maar het vraagt ook om nauwe samenwerking met onderwijs- en kennisinstellingen om het broodnodige talent aan te trekken en te behouden. 

Om dat voor elkaar te krijgen hebben we samenwerking nodig. De beste ooit. Transparant, en doelgericht. Eerlijk en open – juist ook over lastige onderwerpen. Want dát schept vertrouwen, en daarmee het begin van de  weg uit chaos.

Dat brengt mij ook terug bij het jubileum van SBE dit jaar. Vereniging Samenwerkende Bedrijven Eemsregio, al vijftig jaar maken de bedrijven in de Eemshaven en Delfzijl zich sterk voor samenwerken en vertrouwen. Want hoe cliché het ook klinkt: alleen samen kom je verder. In vijftig jaar tijd is dat nog niet veranderd. 

Dit was de laatste column van Frans Alting in Eemsdelta Kringen. De redactie dankt Frans hartelijk voor zijn bijdragen!