Altijd en overal snelle redding bij calamiteiten

Als ons iets overkomt, willen we allemaal zo snel mogelijk geholpen worden. Wanneer een incident echter plaatsvindt op een lastig bereikbare locatie, zoals in een besloten ruimte of op grote hoogte of diepte, is dat een stuk complexer en moet er een gespecialiseerd reddingsteam ter plaatse komen. In het noorden kan de aanrijtijd daarvan behoorlijk oplopen, maar daar komt binnenkort verandering in dankzij Hoogtereddingsteam Noord.

Tekst: Emma Veldhuis

Jan Willem Herder is één van de vakmensen die zich bezighouden met de opbouw van Hoogtereddingsteam (HRT) Noord. Al van jongs af aan is hij actief in de berg- en buitensport, waar hij zijn werk van heeft gemaakt. “Ik geef les bij het buitensportprofiel van het Instituut voor Sportstudies in Groningen, daar verzorg ik opleidingen tot instructeur en voor hoogtewerk. Daarnaast heb ik een eigen bedrijf waarmee ik onder andere klimopleidingen en buitensportactiviteiten organiseer”, vertelt Herder. “Alles wat ik doe heeft te maken met touw. Daarmee kom je overal, ook daar waar steigers of kranen niet kunnen komen. Rope access is daarom heel interessant bij bepaalde werkzaamheden. Denk bijvoorbeeld aan een van de ruiten van het Forum in Groningen, die dankzij rope access een stuk makkelijker vervangen kon worden. Sommige werkzaamheden voeren we zelf uit, soms worden we ingezet om andere experts te begeleiden.”

Hulpverlening op moeilijk bereikbare plekken

Een heel ander vakgebied waarbinnen rope access soms onmisbaar is, is hulpverlening. “De plekken waar wij komen, dat zijn gelijk de plekken waar hulpverlening ingewikkeld is”, licht Herder toe. “Wanneer iemand onwel wordt bovenop een steiger of in een besloten ruimte met een klein mangat, kan de ambulance diegene niet bereiken. De brandweer lukt het soms, maar is in de basis niet getraind in verplaatsingen uit moeilijke bereikbare locaties. Dan moet er een hoogtereddingsteam worden ingeschakeld.”

Daarvan zijn er momenteel vier in Nederland, waarvan Utrecht het dichtst bij onze haven ligt. Met een politiehelikopter kunnen zij binnen een uur aanwezig zijn, maar als er bepaald materieel bij nodig is, kan dit oplopen tot een uur of drie. “Tijdens een noodsituatie is dat simpelweg te lang. Dan bestaat het risico dat men moet gaan bergen in plaats van redden. Alle vaardigheden en expertise doen er dan niet meer zoveel toe; de aanrijtijd is simpelweg te lang.”

Een dekkend netwerk in het noorden

Ook hier in het noorden is behoefte aan een goed dekkend netwerk van reddingsprofessionals. Rope Access Noord, een partij die zich specialiseert in verschillende rope access diensten, heeft hierin het voortouw genomen en besloot om HRT Noord op te richten. Bedrijven waar regelmatig werkzaamheden op hoogte, diepte of in besloten ruimten plaatsvinden, kunnen zich abonneren. De maandelijkse bijdrage verzekert hen ervan dat er bij calamiteiten binnen 45 minuten een hoogtereddingsteam ter plaatse is.

“We zijn momenteel druk bezig om de organisatie vorm te geven”, vertelt Herder. “We hebben een prachtig team kunnen neerzetten. Al onze mensen zijn al jaren getraind in rope access en we werken samen met een aantal spoedverpleegkundigen. Een hoogtereddingsteam bestaat bij ons uit een teamleider, een medisch hulpverlener en een rigger. Ook de bus met materialen staat inmiddels klaar. Vanaf 1 september hopen we de bedrijven in onze regio te kunnen ondersteunen.”

Goed voorbereid

HRT Noord wil het heel grondig aanpakken. Tijdens een incident telt elke seconde. Daarom worden er momenteel ook gesprekken gevoerd met de Veiligheidsregio Groningen. Een goede afstemming met hulpdiensten is essentieel om tijdens incidenten samen het verschil te maken. Het liefst zet HRT Noord nog een stapje verder. “Tot nu toe lopen de gesprekken heel positief”, vertelt Herder. “We hopen op termijn een partnerschap met de Veiligheidsregio aan te kunnen gaan. Dan zijn we alvast goed op elkaar ingespeeld en kunnen we zorgen dat reddingswerkzaamheden in onze regio zo vlekkeloos mogelijk verlopen.”

Wie besluit om deel te nemen aan HRT Noord krijgt daar veel voor terug. Elk jaar komt het team langs om een veiligheidsscan uit te voeren. Zo kan het team op voorhand de risicoplekken in kaart brengen en reddingsplannen opstellen die tijdens een calamiteit zorgen dat er zo effectief mogelijk gehandeld wordt. Daarnaast wordt een jaarlijkse trainingsdag op locatie ingepland. “Er komen gelukkig niet heel veel incidenten voor in ons gebied”, vertelt Herder. “Maar als het gebeurt, dan wil je dat er snel wordt ingegrepen en dat de mensen die dit doen ervaring hebben. Onze mensen hangen dagelijks in de touwen en begeleiden anderen hier voortdurend in.”

Die praktijkervaring moet goed op peil worden gehouden. Daarom is HRT Noord zo ingericht dat de teamleden werken in roulerende diensten. Wie geen dienst heeft bij HRT Noord, doet op dat moment diens andere werk. “Dat vinden ze zelf ook belangrijk. Onze medici willen ook op de ambulance blijven rijden en onze rope access mensen willen in de touwen blijven hangen. En van die ervaring profiteren we uiteindelijk allemaal”, aldus Herder.