Uniek: ijkbare CO2-metingen

In de jaren negentig waren we er als een van de eersten bij: CO2-opslag. Nu, een kleine dertig jaar later, komt het grootschalig opslaan van CO2 in Nederland pas echt op gang. Daarbij rijst de vraag: hoe en hoe betrouwbaar meten we de hoeveelheid en kwaliteit van CO2? Endress+Hauser heeft het antwoord. 

Tekst: Kim de Booij

“Angst voor lekkages, niet van de grond komende EU-subsidies, getwist over eigenaarschap van het opgeslagen CO2 en de stikstofproblematiek”, Arjan van Ginkel van Endress+Hauser somt de redenen op waarom het zo lang heeft geduurd voordat CO2-opslag kans van slagen kreeg. “Het kantelpunt kwam bij de goedkeuring van het Porthos-project in augustus 2023.”

Peperdure certificaten

Sindsdien gaan we ‘vol gas’ op CO2-opslag. “Er staan nu meerdere CO2-afvang en -opslagprojecten gepland en dat is goed nieuws voor bedrijven met een hoge CO2-uitstoot. Zij kunnen op dit moment hun CO2 niet kwijt en als ze die willen compenseren, moeten ze peperdure CO2-certificaten kopen. De initiële prijs was geschat op 30 à 40 euro, maar ze kosten nu 80 à 90 euro.”

Absurd

Dit heeft er al toe geleid dat bedrijven hun productie naar vestigingen buiten de EU gingen verleggen om de producten vervolgens weer te importeren. “De overheid heeft daar inmiddels sancties op gezet. Maar dat neemt het probleem niet weg”, reageert Van Ginkel. “De chemische industrie draait nu maar op 30 procent van haar capaciteit. Absurd eigenlijk, want de EU is verantwoordelijk voor minder dan 10 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot.”

Rijker door uitdaging

Aan de andere kant ziet Van Ginkel er ook het positieve van in. “We worden door deze uitdagende situatie rijker qua nieuwe innovaties, start-ups en lage werkloosheid. Dat trekt mensen van buitenaf naar Europa, waardoor wij nog meer kennis binnenhalen en nieuwe technologieën kunnen ontwikkelen. Op termijn kom je daarmee weer aan een gezonde businesscase.”

Eerst subsidie aanvragen, dan investeren

Endress+Hauser denkt in kansen. “We investeren volop in mensen en kennis zodat we toegevoegde waarde kunnen leveren in CO2-gerelateerde meetinstrumenten alsook in advies. Zien we bijvoorbeeld dat klanten willen investeren in CO2-installaties en -meetapparatuur, dan adviseren we ze om eerst een subsidieaanvraag in te dienen en daarna pas de aankoop te doen. Achteraf krijg je namelijk geen subsidie meer.”

Verantwoordelijk voor betrouwbaarheid

Belangrijk om te weten is ook, dat als je CO2 wilt gaan leveren, jij verantwoordelijk bent voor een betrouwbare meting daarvan. “Deels is dat van belang voor de subsidie, want die krijg je op basis van de hoeveelheid en kwaliteit CO2 die je levert. Maar nog belangrijker is dat de meting nodig is voor de financiële afrekening van jouw levering aan het opslagbedrijf.”

Verificatie tijdens proces

De hoeveelheid CO2 is over het algemeen goed meetbaar. “Zeker in gas- of vloeibare vorm”, bevestigt Van Ginkel. “Wanneer de CO2 zich in de superkritische fase bevindt, wordt het uitdagender, maar met onze Coriolis mass flowmeter gaat ook dat prima. De werkelijke uitdaging in CO2-metingen zit ‘m in de verificatie van meetapparatuur. De subsidie eist een maandelijkse verificatie. Wij hebben software ontwikkeld waardoor dit automatisch maandelijks mogelijk is, zonder interventie van het meten. Dit systeem is TÜV-gecertificeerd.”

MI-002 certificaat voor CO2

Endress+Hauser heeft nog een ander, heel bijzonder, certificaat weten te realiseren. “Het MI-002-certificaat”, zegt Van Ginkel met enige trots. “Normaal kun je zo’n certificaat alleen krijgen voor brandbare gassen, maar het PTB heeft voor ons een uitzondering gemaakt. Zij zagen, net als ons, de noodzaak in voor het ijkbaar maken van CO2-metingen. CO2 is weliswaar geen brandbaar, maar inmiddels wel een waardevol gas. De wetgeving loopt wat dat betreft nog achter, ziet CO2 nog als afval. Lokaal mogen EU-landen echter aanvullingen op de wetgeving doen. Dit is zo’n aanvulling. Dankzij het MI-002 certificaat op onze flowmeters is er geen discussie over de hoeveelheid geleverde/ontvangen CO2 en dat is voor bedrijven en energieleveranciers heel veel waard.”

Endress+Hauser & CO2

Endress+Hauser heeft jarenlange ervaring met CO2-metingen, onder meer vanuit de frisdrank-, bier- en tuinbouwsector. Daarnaast heeft het bedrijf de afgelopen jaren veel tijd en energie gestoken in het doorgronden van de wet- en regelgeving rondom CO2-afvang, -levering en -opslag. Door hun CO2-meetmethodiek nu ook MI-002 gecertificeerd te krijgen, heeft het bedrijf een unieke positie in de CO2-markt weten te veroveren. 

Kwaliteitsmeting CO2

CO2 uit pre-combustion, afgevangen als directe zijstroom uit een productieproces, is relatief puur. CO2 uit post-combustion, afgevangen vanuit een verbrandingsproces, is vaak sterk vervuild. Met welk type vervuiling we te maken hebben, is afhankelijk van het specifieke proces. Omdat Gasunie een kwaliteit van minimaal 95 procent CO2 eist en strikte maximumwaarden per type vervuiling hanteert, is het van groot belang om die waarden betrouwbaar te kunnen meten. Endress+Hauser heeft er de juiste apparatuur voor. 

CO2 kan in de gasvormige, vloeibare, dichte of superkritische fase worden getransporteerd.